Iran phóng tên lửa vào căn cứ Mỹ – Phản ứng cảnh báo, không leo thang căng thẳng
Tối ngày 23/6 (giờ Trung Đông), Iran bất ngờ phóng hàng loạt tên lửa đạn đạo tấn công căn cứ không quân Al-Udeid tại Qatar – nơi đồn trú hàng nghìn binh sĩ Mỹ và là một trong những trung tâm chiến lược của Washington ở khu vực. Theo các nguồn tin từ cả phía Mỹ và khu vực, số lượng tên lửa lên tới 14–19 quả, trong đó ít nhất 13 quả đã bị hệ thống phòng không Patriot và các đơn vị đánh chặn của Mỹ – Qatar tiêu diệt thành công. Một quả bay chệch hướng, rơi cách xa căn cứ. Không có thương vong hay thiệt hại lớn nào được ghi nhận.
Đáng chú ý, Iran được cho là đã gửi tín hiệu cảnh báo trước thông qua các kênh ngoại giao, thể hiện rõ ý định không muốn gây chết chóc mà chỉ muốn phản ứng mang tính răn đe sau loạt vụ tấn công của Israel và Mỹ vào các cơ sở quân sự và hạt nhân tại Iran trong những tuần gần đây. Đây là chiến lược “đòn cảnh cáo có kiểm soát” – tương tự những gì Tehran từng thực hiện sau vụ tướng Soleimani bị sát hại năm 2020.
Phần còn lại của một quả tên lửa Iran bị đánh chặn tại Qatar - Ảnh: AFP
Tổng thống Doanld Trump ca ngợi đòn trả đũa của Iran là “yếu ớt” – Lộ diện chiến lược kiềm chế căng thẳng
Ngay sau vụ tấn công, Tổng thống Donald Trump – người đang đóng vai trò quan trọng trong điều phối chiến lược an ninh Mỹ, đã có phản ứng công khai. Ông gọi cuộc tấn công của Iran là “yếu ớt”, ca ngợi việc Tehran đã cảnh báo trước, đồng thời nhấn mạnh rằng “không có người Mỹ nào bị thương” và “gần như không có thiệt hại”.
Quan điểm của ông Trump cho thấy rõ xu hướng thúc đẩy giải pháp hòa bình, tránh sa lầy vào một cuộc xung đột quân sự quy mô lớn. Trước đó, phó tổng thống Vance khẳng định Mỹ không theo đuổi chiến tranh với Iran, khẳng định vẫn để ngỏ cơ hội đàm phán cùng Tehran. “Chúng tôi không trong chiến tranh với Iran. Chúng tôi chỉ có chiến tranh với chương trình hạt nhân của Iran”, ông Vance nhấn mạnh.
Iran đề xuất ngừng bắn có điều kiện – “Nếu Israel dừng, chúng tôi cũng dừng”
Tối cùng ngày, Ngoại trưởng Iran – ông Seyed Abbas Araghchi, ra tuyên bố quan trọng trên mạng xã hội: nếu Israel chấm dứt các cuộc tấn công được gọi là “bất hợp pháp” vào lãnh thổ Iran trước 4 giờ sáng ngày 24/6 (giờ Tehran), thì Iran sẽ ngừng mọi hành động quân sự trả đũa. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng chưa có thỏa thuận ngừng bắn chính thức nào được ký kết. Cam kết ngừng phản ứng chỉ có hiệu lực nếu Israel chủ động dừng tấn công trước.
Tuyên bố này được xem là nước đi mang tính “chiếu tướng” trong ngoại giao quân sự, khi Iran chủ động đưa ra điều kiện hòa bình, chuyển trọng tâm quyết định sang phía Israel. Nếu Israel tiếp tục tấn công, Iran sẽ có cớ để đáp trả mạnh mẽ hơn. Nếu Israel ngừng, Tehran sẽ có cơ hội “thoát đòn” trong danh dự.
Tổng thống Trump tuyên bố đạt “ngừng bắn toàn diện” - cả Iran và Israel 2 bên chưa lên tiếng
Khoảng 23h (giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố về một mốc thời gian ngừng bắn giữa Israel và Iran – động thái mà ông tin rằng sẽ chấm dứt cuộc xung đột giữa hai quốc gia Trung Đông này.
“Với giả định mọi việc sẽ diễn ra đúng như kế hoạch – và chắc chắn sẽ như vậy – tôi xin chúc mừng cả hai quốc gia, Israel và Iran, vì đã có đủ bản lĩnh, dũng khí và trí tuệ để kết thúc điều nên được gọi là ‘CUỘC CHIẾN 12 NGÀY’,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. Tuy nhiên, cho đến thời điểm đó, cả Iran và Israel đều chưa đưa ra xác nhận chính thức nào về việc họ đồng thuận với lộ trình ngừng bắn do ông Trump đưa ra.
Bài đăng đầy đủ của Trump trên Truth Social:
Ngoại trưởng Iran bác bỏ thỏa thuận ngừng bắn, tuyên bố chưa có quyết định chính thức về việc chấm dứt tấn công
Sáng thứ Ba theo giờ Tehran, Ngoại trưởng Iran Seyed Abbas Araghchi đã khẳng định không có bất kỳ thỏa thuận nào về việc ngừng bắn hay chấm dứt các hoạt động quân sự giữa Iran và Israel như tuyên bố trước đó của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
“Hiện tại KHÔNG có ‘thỏa thuận’ nào về ngừng bắn hay ngưng các chiến dịch quân sự” ông Araghchi viết trên nền tảng mạng xã hội X
Tuy nhiên, ông cũng cho biết: “Trong trường hợp chế độ Israel chấm dứt các hành động gây hấn trái phép nhằm vào người dân Iran trước 4 giờ sáng theo giờ Tehran (tức 8 giờ 30 tối theo giờ bờ Đông nước Mỹ), chúng tôi không có ý định tiếp tục các hành động đáp trả sau thời điểm đó.”
Ngoại trưởng Iran cho biết thêm, quyết định cuối cùng về việc chấm dứt các chiến dịch quân sự sẽ được công bố sau, cho thấy lập trường của Tehran vẫn đang để ngỏ tùy vào diễn biến tình hình.
Tuyên bố cứng rắn này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi ông Donald Trump thông báo ông – cùng với Phó Tổng thống Mỹ JD Vance và Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani – đã thành công trong việc làm trung gian cho một thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Iran. Tuy nhiên, phản ứng từ phía Iran cho thấy chưa có đồng thuận nào thực sự được thiết lập, ít nhất là từ phía Tehran.
Kết luận – Bước ngoặt hay tạm dừng?
Diễn biến từ đêm 23/6 đến sáng 24/6 cho thấy Trung Đông đang bước vào giai đoạn “điểm cân bằng”: giữa leo thang và xuống thang, giữa biểu tượng và thực chất. Iran đang muốn đàm phán, Mỹ không muốn chiến tranh, nhưng Israel là biến số chưa kiểm soát được.
Nếu trong vòng 12–24 giờ tới, Israel tuyên bố tạm dừng chiến dịch hoặc phản hồi tích cực đề xuất của Iran, thì thỏa thuận ngừng bắn có thể đi vào hiện thực. Ngược lại, nếu một đợt không kích mới xảy ra, thì khả năng chuỗi phản ứng quân sự sẽ trở lại, đẩy khu vực vào một vòng xoáy mới.
TRUNG TÂM PHÂN TÍCH URA CAPITAL
