EU hiện chiếm khoảng 15,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giai đoạn 2015–2024.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Viện Friedrich Naumann Foundation (CHLB Đức) vừa tổ chức Hội thảo “Xuất khẩu Việt Nam trước yêu cầu về thẩm định chuỗi cung ứng của thị trường châu Âu”.
Hội thảo nhằm định hướng hành động giúp doanh nghiệp duy trì xuất khẩu bền vững sang EU – một trong sáu thị trường trọng điểm của hàng hóa Việt Nam.
Hiện EU cùng nhiều quốc gia thành viên như Đức, Pháp, Hà Lan đã ban hành các quy định pháp lý mới nhằm ràng buộc trách nhiệm doanh nghiệp trong việc nhận diện, đánh giá, ngăn ngừa và chịu trách nhiệm đối với các rủi ro trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
Hai văn bản then chốt gồm Luật Nghĩa vụ thẩm định chuỗi cung ứng của doanh nghiệp (SCDDA) của Đức – có hiệu lực từ 1/1/2023, và Chỉ thị về thẩm định tính bền vững của doanh nghiệp (CSDDD) của EU – có hiệu lực từ 25/7/2024.
Theo các chuyên gia, nếu không kịp nắm bắt, doanh nghiệp Việt có thể đối mặt rủi ro mất đơn hàng, ảnh hưởng tới hoạt động giao thương với EU – thị trường xuất khẩu lớn và ổn định nhất hiện nay của Việt Nam. Áp lực càng lớn khi Việt Nam là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu ở các ngành dệt may, da giày, điện tử, nông sản, thủy sản...
Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế VCCI, cho biết kết quả khảo sát của Trung tâm WTO và Hội nhập cho thấy: 59,3% doanh nghiệp Việt xuất khẩu sang EU chưa từng nghe đến quy định về thẩm định chuỗi cung ứng; 36,6% có nghe qua nhưng chưa hiểu rõ. “Điều này phản ánh khoảng cách rất lớn giữa tốc độ thay đổi chính sách tại châu Âu và mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp Việt Nam”, ông Tuấn nhận định.
Thẩm định chuỗi cung ứng là quá trình đánh giá toàn bộ chuỗi – từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng để ngăn ngừa các tác động tiêu cực đến con người và môi trường, bảo đảm hoạt động kinh doanh tuân thủ các tiêu chuẩn về đạo đức, bền vững và pháp lý.
Mặc dù quy định này chủ yếu áp dụng với các doanh nghiệp lớn tại EU, nhưng trên thực tế, mọi nhà cung cấp, đối tác – kể cả ở Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp này đều chịu tác động, từ nhà cung ứng nguyên liệu, linh kiện đến đơn vị vận chuyển, logistics.
Năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt 51,7 tỷ USD, tăng trưởng ổn định nhờ Hiệp định EVFTA, với mức xuất siêu 35,2 tỷ USD. Trong 9 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu tiếp tục đạt hơn 37 tỷ USD. EU hiện chiếm khoảng 15,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam giai đoạn 2015–2024, khẳng định vị thế thị trường chiến lược, đặc biệt trong bối cảnh thương mại toàn cầu biến động.
Bà Vanessa Steinmetz, Giám đốc Viện Friedrich Naumann Foundation (FNF) Việt Nam, nhận định: 'Các quy định mới của châu Âu không nhằm gây khó khăn, mà để xây dựng một chuỗi cung ứng minh bạch và bền vững hơn – dựa trên niềm tin giữa nhà sản xuất, nhà cung cấp và người tiêu dùng'.
Theo các chuyên gia, việc tuân thủ tốt các yêu cầu về thẩm định chuỗi cung ứng không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì thị phần tại EU mà còn nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Minh Phụng - Kiến thức Đầu tư
