Đầu tư vào trái phiếu an toàn và ổn định hơn so với các loại chứng khoán khác. Tuy nhiên, để đầu tư hiệu quả, nhà đầu tư cần có kiến thức về sản phẩm này và có chiến lược phù hợp. Hãy cùng URA Capital tìm hiểu về đầu tư trái phiếu và cách đầu tư đạt hiệu quả cao.
Đầu tư trái phiếu là gì?
Đầu tư trái phiếu là việc nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán, lựa chọn và thực hiện giao dịch các loại trái phiếu trên thị trường. Nhà đầu tư có thể mua trái phiếu từ nhà phát hành hoặc trao đổi với nhà đầu tư khác.
Đầu tư vào trái phiếu, nhà đầu tư sẽ có nguồn thu nhập thu động ổn định ngay cả khi thị trường diễn biến xấu. Trái phiếu kho bạc cũng là sự lựa chọn của nhiều nhà đầu tư trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế.
Nên đầu tư loại trái phiếu nào?
Xét về độ an toàn, trái phiếu Chính phủ là sự lựa chọn hàng đầu. Đầu tư vào sản phẩm này được đánh giá là uy tín nhất và gần như không có rủi ro. Tuy nhiên, mức lãi suất của trái phiếu Chính phủ khá thấp.
Xét về lãi suất, trái phiếu doanh nghiệp thuộc nhóm có lãi suất cao nhất, dao động từ 8% – 13%/năm. Tuy nhiên, đầu tư vào loại trái phiếu này có rủi ro cao hơn. Nhà đầu tư khó thu hồi vốn hoặc thời gian thu hồi vốn lâu dài nếu quyết định sai lầm.
Hướng dẫn đầu tư trái phiếu
Hiện nay có 2 cách đầu tư trái phiếu, đó là trực tiếp và gián tiếp.
+ Đầu tư trực tiếp:
Nhà đầu tư tự mở tài khoản chứng khoán tại Sở Giao dịch Chứng khoán hoặc tại các Công ty Chứng khoán. Việc nghiên cứu thị trường, lựa chọn trái phiếu, tiến hành giao dịch đều do nhà đầu tư thực hiện.
Có 3 tiêu chí nhà đầu tư cần quan tâm khi lựa chọn trái phiếu, bao gồm tình hình kinh doanh của tổ chức phát hành, lợi tức và thời gian đáo hạn.
+ Đầu tư gián tiếp:
Nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ trái phiếu của các quỹ đầu tư chuyên nghiệp. Những quỹ này có các chuyên gia tài chính giàu kinh nghiệm sẽ đầu tư trái phiếu giúp bạn. Vì vậy, hiệu quả đầu tư được đảm bảo, tạo thu nhập tốt cho bạn.
Các bước lựa chọn trái phiếu
Để xác định nên mua trái phiếu nào, nhà đầu tư nên thực hiện 4 bước lựa chọn trái phiếu sau:
- Bước 1: Lựa chọn thời điểm
Trong giai đoạn thị trường chứng khoán bùng nổ, trái phiếu có mức sinh lời thấp hơn cổ phiếu. Ngược lại, khi thị trường chứng khoán suy thoái, giá cổ phiếu biến động, trái phiếu sẽ là khoản đầu tư với lãi suất ổn định hơn.
- Bước 2: Xem xét rủi ro
Đánh giá tổ chức/doanh nghiệp phát hành là việc nhà đầu tư nhất định phải làm trước khi quyết định nên đầu tư trái phiếu nào. Có những tiêu chính đánh giá chính sau đây:
+ Lịch sử hình thành và hoạt động
Nhà đầu tư nên ưu tiên lựa chọn những doanh nghiệp đã được niêm yết. Xem xét lịch sử hoạt động, lịch sử giao dịch, BCTC và lịch sử trả cổ tức của doanh nghiệp trong quá khứ.
+ Đầu ngành
Những doanh nghiệp đầu ngành là những doanh nghiệp lớn mạnh, thị phần lớn, hoạt động ổn định, nguồn vốn dồi dào, tiềm năng phát triển cao trong tương lai. Lựa chọn mua trái phiếu của những doanh nghiệp này giúp có nguồn thu lợi tức ổn định, hạn chế rủi ro.
+ Ban quản trị
Đây là yếu tố quan trọng quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Nhà đầu tư nên lựa chọn đầu tư vào công ty có ban quản trị và lãnh đạo tốt, có tầm nhìn và khả năng đưa doanh nghiệp phát triển hơn sau này.
+ Tài chính vững chắc
Yếu tố này quyết định doanh nghiệp có tiền trả lợi tức trái phiếu đúng hạn cho nhà đầu tư hay không. Nếu tài chính không ổn định, khi đáo hạn không đủ thanh khoản, nhà đầu tư sẽ gặp khó khăn khi nhận gốc và lãi.
Đánh giá tình hình tài chính của một doanh nghiệp dựa vào tỷ lệ nợ, dòng tiền và tốc độ tăng trưởng hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, nhà đầu tư có thể kiểm tra xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành để đánh giá doanh nghiệp.
+ Theo dõi biến động lãi suất
Giá trái phiếu và lãi suất tỷ lệ nghịch với nhau. Khi lãi suất thị trường tăng, mọi người sẽ ưu tiên gửi tiết kiệm thay vì đầu tư, nhu cầu trái phiếu giảm, giá trái phiếu giảm và ngược lại.
+ Điều khoản mua lại trái phiếu của đơn vị phát hành
Khi phát hành trái phiếu, một số đơn vị phát hành sẽ thêm điều khoản “Có thể mua lại/thu hồi trước khi đáo hạn”. Nếu trường hợp này xảy ra, nhà đầu tư sẽ nhận số lãi thấp hơn so với nắm giữ tới khi đáo hạn. Nhà đầu tư có thể không tìm được khoản đầu tư nào có lãi suất tương đương với số tiền này
+ Tình trạng lạm phát
Khi tốc độ tăng lạm phát cao hơn lãi suất trái phiếu, nhà đầu tư sẽ bị lỗ. Ví dụ, lợi suất trái phiếu 2% nhưng lạm phát lên tới 4%, nhà đầu tư nhận lợi nhuận -2%. Đây là rủi ro lãi suất khi đầu tư trái phiếu.
- Bước 3: Cân đối lãi suất và rủi ro
Rủi ro càng cao thì lãi suất càng lớn và ngược lại. Nhà đầu tư nên thận trọng lựa chọn loại trái phiếu phù hợp với khả năng tài chính và khẩu vị rủi ro của mình trước khi quyết định mua vào.
- Bước 4: Lựa chọn kỳ hạn trái phiếu
Thông thường, kỳ hạn trái phiếu càng dài lãi suất càng cao. Nhà đầu tư nên cân nhắc lựa chọn kỳ hạn trái phiếu phù hợp với kế hoạch tài chính của mình.
Kinh nghiệm đầu tư trái phiếu
Muốn xây dựng chiến lược đầu tư trái phiếu hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm rõ một số kinh nghiệm sau:
- Liên tục trau dồi và luyện tập việc phân tích báo cáo tài chính, phân tích thị trường để lựa chọn loại trái phiếu phù hợp.
- Khi thị trường chứng khoán suy thoái hay biến động mạnh, nên ưu tiên lựa chọn trái phiếu thay vì đầu tư cổ phiếu.
- Luôn đánh giá tình hình hoạt động, tình trạng tài chính, vị thế doanh nghiệp và uy tín của ban quản trị trước khi quyết định mua trái phiếu.
- Lãi suất cao thì rủi ro cao, nhà đầu tư nên cân nhắc rõ ràng giữa rủi ro và lãi suất để đưa ra quyết định đúng đắn, tránh rơi vào bẫy rủi ro lãi suất.
- Chỉ nên đầu tư vào trái phiếu khi nhà đầu tư có khoản tiền nhàn rỗi trong thời gian tương đối dài, tránh trường hợp phải bán lại trái phiếu khi cần tiền gấp.
