Phân tích cơ bản giúp các nhà đầu tư chứng khoán hiểu về giá trị nội tại và có thể dự báo về tình hình tương lai của doanh nghiệp. Phân tích cơ bản là gì? Cách áp dụng thế nào?
Phân tích cơ bản chứng khoán là gì?
Phân tích cơ bản (Fundamental analysis) là phương pháp dùng để phân tích các giá trị nội tại của cổ phiếu.
Fundamental analysis tiến hành dựa theo việc đánh giá những yếu tố thể hiện tình hình kinh doanh, hoạt động sản xuất của doanh nghiệp. Từ đó, nhà đầu tư có thể dự báo tiềm năng phát triển của cổ phiếu tương lai.
Nguyên lý thực hiện phân tích chứng khoán cơ bản
Fundamental analysis dựa theo giả định: không phải thời điểm nào TTCK cũng phản ánh đúng giá trị nội tại của cổ phiếu. Trong đó, giá trị nội tại là giá trị được hình thành do chính những hoạt động của doanh nghiệp, là cơ sở căn bản khi định giá cổ phiếu.
Fundamental analysis thường được thực hiện bắt đầu từ góc độ vĩ mô đến vi mô và dữ liệu sử dụng là dữ liệu được công bố công khai và kết hợp với kinh nghiệm, phân tích giả định của người thực hiện. Để qua đó, tạo ra được mô hình định giá phù hợp với từng cổ phiếu.
Cách tiếp cận trong phân tích cơ bản
- Cách tiếp cận định tính:
Các yếu tố định tính là những yếu tố không thể xác định và tính toán theo một cách cụ thể. Các yếu tố này bao gồm:
+ Kỳ vọng từng ngành
Ngành mà doanh nghiệp đang hoạt động có tiềm năng phát triển trong tương lai không? Chính phủ có tạo điều kiện và có định hướng cụ thể cho sự phát triển của ngành hay không? Chính doanh nghiệp có thể mở rộng ổn định bền vững trong các năm tới không?
+ Mô hình sản xuất kinh doanh
Trong cùng một nhóm ngành, mỗi doanh nghiệp lại có mô hình sản xuất kinh doanh riêng biệt. Chú trọng đến yếu tố này sẽ giúp nhà đầu tư hiểu lợi thế cạnh tranh lớn nhất của doanh nghiệp, dự đoán doanh nghiệp có tiềm năng mở rộng quy mô hay không, từ đó có quyết định đầu tư sáng suốt.
+ Khả năng cạnh tranh
Yếu tố này phụ thuộc vào: chi phí hoạt động thấp, lợi nhuận cao, thương hiệu có độ nhận diện tốt, quy mô kinh doanh lớn, khả năng huy động vốn… Nếu doanh nghiệp có những lợi thế này và có lịch sử phát triển bền vững, nhà đầu tư hoàn toàn có thể tin tưởng, lựa chọn các mã cổ phiếu này.
+ Mức độ rủi ro
Doanh nghiệp có thể chịu ảnh hưởng từ các chính sách kinh tế vĩ mô, theo các chu kỳ kinh tế. Chính vì thế, ban lãnh đạo cần đưa ra những biện pháp quản lý phù hợp để giúp doanh nghiệp phát triển, ổn định trong mọi hoàn cảnh.
+ Ban quản trị và lãnh đạo
Nhà đầu tư nên lựa chọn doanh nghiệp có đội ngũ ban lãnh đạo uy tín, đáng tin cậy, có tầm nhìn dài hạn và có những cam kết phát triển, đồng hành với cổ đông.
- Cách tiếp cận định lượng:
Những yếu tố định lượng là những chỉ tiêu tài chính cụ thể được công khai trong BCTC của doanh nghiệp. Cụ thể:
+ Doanh thu và mức lợi nhuận
Dựa vào BCTC, nhà đầu tư sẽ thấy được mức tăng trưởng doanh thu và con số về lợi nhuận, tỷ suất sinh lời, chỉ số biên lợi nhuận ròng, ... Dựa vào đó, nhà đầu tư sẽ có cơ sở tham khảo và tìm được những mã cổ phiếu có khả năng sinh lời trong tương lai.
+ Tổng tài sản và nguồn vốn
Yếu tố này gồm cấu trúc vốn, phân chia của cơ cấu tài sản, dòng vốn lưu động, tỷ lệ vay nợ, số tiền mặt, hệ số thanh toán.
Với nguồn vốn lớn, doanh nghiệp có thể đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, ra mắt sản phẩm mới thường xuyên. Giá trị cổ phiếu của những công ty này sẽ tăng trưởng ổn định khi giữ được lòng tin tưởng của nhà đầu tư.
+ Lưu chuyển dòng tiền
Sự lưu chuyển của dòng tiền tự do, chính sách trả cổ tức, các khoản chi phí vốn CAPEX là các chỉ số giúp nhà đầu tư xác định quá trình lưu chuyển của dòng tiền, hiểu được phạm vi hoạt động và kế hoạch đầu tư của doanh nghiệp.
+ Chỉ số về giá thị trường
Các chỉ số P/E và P/B giúp nhà đầu tư xác định những cổ phiếu có tiềm năng phát triển tốt nhưng đang bị định giá thấp hơn so với giá trị thực tế.
Ưu nhược điểm của phân tích cơ bản
- Ưu điểm:
+ Có thể tìm được cổ phiếu có tiềm năng dài hạn thông qua việc đánh giá báo cáo tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh.
+ Đánh giá được đúng giá trị nội tại của doanh nghiệp dựa trên những yếu tố định lượng và định tính.
- Nhược điểm:
+ Số lượng thông tin tiếp nhận từ đầu vào rất lớn, người thực hiện cần bỏ ra rất nhiều thời gian để tiến hành phân tích và đánh giá.
+ Dễ phân tích sai lầm do tác động từ các yếu tố chủ quan, tin tức giả trên thị trường, thông tin thổi phồng…
+ Nắm giữ số lượng cổ phiếu lớn trong thời gian dài có khả năng gặp rủi ro từ khủng hoảng kinh tế, lạm phát…
+ Nhà đầu tư có thể đưa ra quyết định sai lầm, thua lỗ nếu không kiểm soát được cảm xúc và sự bình tĩnh trước biến động thị trường.
Phân tích cơ bản và Phân tích kỹ thuật - nên chọn hình thức nào?
- Nếu nhà đầu tư muốn “lướt sóng” chốt lãi nhanh thì phân tích kỹ thuật là hợp lý. Còn nếu muốn tham gia thị trường lâu dài, lãi tăng trưởng ổn định thì hãy quan tâm nhiều hơn đến phân tích chứng khoán cơ bản.
- Nhà đầu tư nên học cách kết hợp đồng thời 2 phương pháp phân tích để tăng thêm tỷ lệ lợi nhuận ở mức cao nhất.
