1. Thao túng thị trường chứng khoán là gì?
Thao túng thị trường chứng khoán là việc làm gây lũng đoạn thị trường chứng khoán, là hành vi gian lận được thực hiện bởi các cá nhân, tổ chức hoặc nhóm người, cố ý tác động lên thị trường bằng cách vận dụng quy luật cung - cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến giá cổ phiếu nhằm đạt những lợi ích cho bản thân.
2. Những hành vi bị coi là thao túng thị trường chứng khoán
+ Sử dụng một hoặc nhiều tài khoản giao dịch của mình hoặc của người khác, thông đồng liên tục mua, bán chứng khoán nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo.
+ Đặt lệnh mua và bán cùng loại chứng khoán trong cùng ngày giao dịch hoặc thông đồng với nhau giao dịch mua, bán chứng khoán mà không dẫn đến chuyển nhượng thực sự quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu chỉ luân chuyển giữa các thành viên trong nhóm nhằm tạo giá chứng khoán, cung cầu giả tạo.
+ Liên tục mua hoặc bán chứng khoán với khối lượng chi phối vào thời điểm mở cửa hoặc đóng cửa thị trường nhằm tạo ra mức đóng cửa hoặc giá mở cửa mới cho loại chứng khoán đó trên thị trường.
+ Giao dịch chứng khoán bằng hình thức cấu kết, lôi kéo người khác liên tục đặt lệnh mua, bán chứng khoán gây ảnh hưởng lớn đến cung cầu và giá chứng khoán, thao túng giá chứng khoán.
+ Đưa ra ý kiến một cách trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua phương tiện thông tin đại chúng về một loại chứng khoán, về tổ chức phát hành chứng khoán nhằm tạo ảnh hưởng đến giá của loại chứng khoán đó sau khi đã thực hiện giao dịch và nắm giữa vị thế đối với loại chứng khoán đó.
+ Sử dụng các phương thức hoặc thực hiện các hành vi giao dịch khác hoặc kết hợp tung tin đồn sai sự thật, cung cấp thông tin sai lệch ra công chúng để tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá chứng khoán.
3. Dấu hiệu nhận biết thao túng thị trường
- Giá cổ phiếu biến động bất thường: Giá cổ phiếu tăng hoặc giảm đột ngột trong một thời gian ngắn, một số tuần hoặc một số phiên giao dịch có thể là dấu hiệu của hành vi thao túng giá thị trường.
Ví dụ: Cổ phiếu A có một thời gian dài giao dịch ổn định “đi ngang” xoay quanh một mức giá với khối lượng giao dịch tương đối thấp nhưng trong một thời gian ngắn liên tục có những phiên tăng trần
- Thông tin có lợi cho doanh nghiệp có cổ phiếu được tung ra một cách đột ngột, tràn lan trên các mặt báo thiếu uy tín, mạng xã hội hoặc các diễn đàn: việc thông tin lan tràn có chủ ý nhưng lại thiếu căn cứ.
Ví dụ: Thông tin một doanh nghiệp khởi công dự án lớn, một hãng bay mở đường bay thẳng sang một quốc giá nào đó, doanh nghiệp được hưởng lợi từ chính sách thuế, pháp luật.
- Tính thanh khoản của cổ phiếu có sự đột biến: Đối với các nhà đầu tư chuyên nghiệp không khó để nhận biết dấu hiệu này, việc một cổ phiếu có khối lượng giao dịch tăng bất thường, có phiên lên đến vài triệu cổ phiếu trong khi báo cáo tài chính thể hiện kết quả kinh doanh không có gì nổi bật, thậm chí thua lỗ. Đây là dấu hiệu nhận biết thủ đoạn “kéo-xả” của một nhóm “cá mập”.
- Lãnh đạo công ty quá quan tâm đến giá cổ phiếu: Không ít trường hợp các “đội lái” thao túng giá có sự tiếp tay của lãnh đạo doanh nghiệp, vì đa phần lãnh đạo doanh nghiệp là người nắm giữ số lượng cổ phiếu lớn để đảm bảo sự chi phối đối với doanh nghiệp.
4. Những điều nhà đầu tư cần lưu ý để tránh mua phải cổ phiếu bị thao túng giá
Tìm hiểu kỹ thông tin về doanh nghiệp trước khi mua bán. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ thông tin về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, tài chính của doanh nghiệp, lĩnh vực doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, thị trường, thị phần, dòng tiền của doanh nghiệp, các loại tài sản hiện hữu có thật, các khoản nợ ngắn, trung và dài hạn, báo cáo tài chính đã qua kiểm toán, số lượng cổ đông, cổ phiếu đang niêm yết.
Không nên mua bán theo tâm lý đám đông, hiệu ứng FOMO hay các bài viết kêu gọi trên mạng xã hội, các diễn đàn để tránh bị dụ dỗ mua phải cổ phiếu bị thao túng giá.
Lựa chọn các công ty chứng khoán, những nhân viên môi giới có uy tín kinh nghiệm để được hỗ trợ phân tích thị trường.
