Tổng thống Mỹ Donald Trump vào thứ Ba vừa qua đã công bố một thỏa thuận thương mại mà ông mô tả là “khổng lồ” với Nhật Bản, trong đó bao gồm mức thuế “có đi có lại” 15% đối với hàng xuất khẩu từ Nhật Bản sang Mỹ.
Trên nền tảng Truth Social, ông Trump gọi đây là “có lẽ là thỏa thuận lớn nhất từng được ký kết”, đồng thời cho biết Nhật Bản sẽ đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ và phía Mỹ sẽ “nhận được 90% lợi nhuận”,
Bài đăng của tổng thống Trump trên nền tảng Truth Social
Ông Trump cũng cho biết Nhật Bản sẽ “mở cửa thị trường cho thương mại, bao gồm ô tô và xe tải, gạo và một số mặt hàng nông sản khác, cùng với nhiều sản phẩm khác”.
Tổng thống Mỹ khẳng định thỏa thuận này sẽ tạo ra “hàng trăm ngàn việc làm”.
Ngay sau tuyên bố của ông Trump, nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhật Bản, ông Ryosei Akazawa, đã đăng trên mạng xã hội X dòng chữ “#Mission Accomplished” (nhiệm vụ hoàn thành) và gửi lời “cảm ơn chân thành đến tất cả những người có liên quan” theo bản dịch tự động từ tiếng Nhật của Google.
Trong một bài phát biểu sau bài đăng trên Truth Social, ông Trump tiết lộ rằng Mỹ và Nhật Bản đang hoàn tất thêm một thỏa thuận khác liên quan đến khí tự nhiên hóa lỏng (LNG). Ông cũng cho biết “ngày mai sẽ có thêm một thỏa thuận với châu Âu” nhưng không cung cấp chi tiết.
Brian Jacobsen, kinh tế trưởng tại Annex Wealth Management, nói với CNBC: “Một năm trước, mức thuế như vậy sẽ là điều gây sốc. Nhưng hôm nay, chúng tôi thở phào nhẹ nhõm”.
Theo đài truyền hình quốc gia NHK, Nhật Bản sẽ được giảm mức thuế đối với ô tô xuất khẩu sang Mỹ xuống còn 15% từ mức 25% hiện tại — mức thuế đang được áp dụng chung cho nhiều quốc gia — dẫn lời một quan chức Nhật Bản. Xuất khẩu ô tô sang Mỹ là trụ cột trong nền kinh tế Nhật Bản, chiếm 28,3% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này trong năm 2024, theo số liệu hải quan.
Xuất khẩu xe hơi của Nhật sang Mỹ (bao gồm ô tô, xe buýt và xe tải) đã giảm 26,7% trong tháng 6, nối tiếp mức giảm 24,7% trong tháng 5.
Tổng kim ngạch xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ - đối tác thương mại lớn thứ hai của nước này - đạt 10,3 nghìn tỷ yên (tương đương 70,34 tỷ USD) trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 6, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước.
Trong một bức thư gửi Nhật Bản đầu tháng này, ông Trump từng đe dọa sẽ áp mức thuế 25% lên hàng hóa xuất khẩu từ Nhật bắt đầu từ ngày 1/8, cao hơn 1 điểm phần trăm so với mức 24% được ông công bố trong đợt áp thuế “Ngày Giải phóng” hôm 2/4.
Tuyên bố hôm thứ Ba được đưa ra chỉ vài ngày sau khi liên minh cầm quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba để mất thế đa số tại thượng viện trong cuộc bầu cử vừa qua, làm dấy lên lo ngại rằng điều này có thể làm suy yếu vị thế đàm phán của Nhật Bản với Mỹ.
Ngân hàng HSBC nhận định trong một ghi chú hôm thứ Hai rằng: “Đối với Thủ tướng Ishiba, một thỏa thuận thương mại có lợi với Mỹ có thể giúp ông tránh khỏi một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hoặc thách thức từ nội bộ đảng Dân chủ Tự do (LDP)”.
Ông Ishiba cho biết sau thất bại trong cuộc bầu cử thượng viện rằng ông sẽ tiếp tục giữ chức thủ tướng, nhưng theo báo Yoimuri của Nhật, ông sẽ quyết định việc có tiếp tục tại vị hay không sau khi đánh giá tiến triển của các cuộc đàm phán thuế quan - thông tin được dịch từ tiếng Nhật bằng Google Translate.
Thị trường chứng khoán Nhật Bản phản ứng tích cực sau khi thỏa thuận được công bố, với cổ phiếu của nhiều hãng xe lớn tăng mạnh, một số tăng trên 10%. Chỉ số Nikkei 225 cũng tăng hơn 2%.
Cổ phiếu của Honda tăng hơn 8%, Toyota tăng hơn 11%, Nissan tăng trên 8% và Mazda tăng vọt hơn 17%. Mitsubishi Motors cũng tăng 13%.
Jeremy Schwartz, giám đốc đầu tư toàn cầu tại công ty quản lý tài sản WisdomTree, phát biểu trên chương trình “Squawk Box Asia” của CNBC rằng phản ứng mạnh mẽ từ thị trường cho thấy “trước đó, thị trường đã quá bi quan về tiến độ đàm phán”.
Ông Schwartz cũng cho rằng ông Trump đang sử dụng các thỏa thuận thương mại này không chỉ để cân bằng cán cân thương mại mà còn thúc đẩy đầu tư chiến lược vào Mỹ, chẳng hạn như kế hoạch đầu tư tới 500 tỷ USD vào hạ tầng trí tuệ nhân tạo trong bốn năm tới của Softbank, OpenAI và Oracle.
Ông đánh giá thỏa thuận với Nhật Bản là “một trong những thỏa thuận có điều kiện tốt nhất” so với các quốc gia lớn khác.
TRUNG TÂM PHÂN TÍCH URA CAPITAL (Theo CNBC)
