Tuyên bố hoãn áp thuế 90 ngày của Tổng thống Donald Trump đã khiến thị trường toàn cầu khởi sắc trong phiên giao dịch ngày thứ tư (10/4). Điều này diễn ra trong bối cảnh Nhà Trắng thông báo đã có hàng chục quốc gia liên hệ để xúc tiến các thỏa thuận thương mại, lên lịch cho hàng loạt cuộc gọi và cuộc gặp trong những tuần tới. Tuy nhiên, Trung Quốc không nằm trong danh sách này.
Trong khi phần còn lại của thế giới được hưởng 90 ngày miễn áp thuế, thì tổng thống Trump lại nâng mức thuế áp lên hàng hóa Trung Quốc, tuyên bố Hoa Kỳ sẽ đánh thuế 145% với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Động thái này được cho là đáp trả Bắc Kinh khi hạn chế nhập khẩu phim ảnh Mỹ, một ngành chiến lược của nước này sau khi đã tăng thuế lên hàng hóa Mỹ đến 84%.
Một cuộc chiến thương mại chưa từng có giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đang dần hình thành, trong bối cảnh cả Hoa Kỳ và Trung Quốc đều chờ đợi đối phương là bên “xuống thang” trước. Theo hai quan chức cấp cao của Nhà Trắng trả lời phỏng vấn CNN, Washington sẽ không chủ động liên lạc với Bắc Kinh. Tổng thống Trump đã chỉ đạo đội ngũ của mình giữ lập trường cứng rắn rằng phía Trung Quốc phải là bên khởi xướng đối thoại, bởi Nhà Trắng cho rằng chính Bắc Kinh đã gây căng thẳng và làm leo thang xung đột. Lập trường này đã được truyền đạt rõ ràng tới phía Trung Quốc trong suốt gần hai tháng qua, với thông điệp nhấn mạnh rằng Chủ tịch Tập Cận Bình nên là người chủ động đề nghị một cuộc điện đàm với Tổng thống Trump. Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin, Bắc Kinh đã nhiều lần từ chối sắp xếp một cuộc gọi cấp lãnh đạo.
Tổng thống Trump, người đang kỳ vọng vào một “thỏa thuận lớn” với Trung Quốc nhằm gia tăng xuất khẩu Mỹ, kiểm soát fentanyl và tái cấu trúc TikTok cho người dùng Mỹ, đã phát biểu rằng Bắc Kinh thực chất vẫn muốn đàm phán. “Trung Quốc muốn đạt được thỏa thuận. Họ chỉ chưa biết phải bắt đầu như thế nào,” ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm 10/4.
Trong nhiều tháng qua, hai nhà lãnh đạo Hoa Kỳ và Trung Quốc đã thể hiện sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận đối ngoại, dẫn đến tình trạng thiếu đồng thuận trong liên lạc ngoại giao. Điều này khiến cho các nỗ lực thiện chí từ cả hai bên không được ghi nhận đúng mức, làm quan hệ song phương ngày càng trở nên căng thẳng.
Mặc dù các kênh liên lạc ở cấp làm việc vẫn được duy trì, nhưng đối thoại cấp cao gần như đình trệ. Nguyên nhân chính nằm ở sự khác biệt trong phong cách điều hành chính sách đối ngoại: Trung Quốc đề cao nghi thức ngoại giao và yêu cầu chuẩn bị kỹ lưỡng cho mọi hoạt động tiếp xúc cấp cao, trong khi Hoa Kỳ lại ưu tiên sự linh hoạt, trực tiếp và ít ràng buộc về hình thức.
Tình trạng bế tắc trong đối thoại và các biện pháp trả đũa lẫn nhau giữa hai cường quốc kinh tế đang tạo ra một môi trường kinh tế toàn cầu đầy bất ổn, với nguy cơ kéo theo sự suy giảm tăng trưởng kinh tế và gián đoạn thương mại quốc tế.
Theo CNN
